KATALOG KSIĘGOZBIORU

Dodatkowe informacje

• Autor/redaktor: KAZIMIERZ PIOTROWSKI
• Rodzaj publikacji: Artykuł w czasopiśmie
• Tytuł czasopisma: Art Inquiry
• Numer tomu/zeszytu: 14
• Wydawnictwo: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Rok wydania: 2012
• ISSN: 1641-9278
• Słowa kluczowe/key words: performativity (performatives), speech acts, locutionary, illocutionary, perlocutionary acts, promise, allegories of reading, unreadability, asteism, performatywność, performatywny, akty mowy, lokucyjne, illokucyjne, perlokucyjne, obietnica, alegoria czytania, odczytania, asteizm
• Tytuł tomu: Performative Aspects of Art
• Streszczenie:

  OBIETNICE UNIZMU, STREFIZMU, KONTEKSTUALIZMU I SZTUKI (DIA)KRYTYCZNEJ NIEKTÓRE ASPEKTY PERFORMATYWNOŚCI W SZTUCE POLSKIEJ

  (1923–2008)Teoretyczną podstawą tych badań jest koncepcja performatywności Johna Langshawa Austina, która zrobiła wielką karierę w postmodernizmie, a szczególnie w dekonstrukcjonizmie. Celem autora nie jest dekonstrukcja polskiego klasycznego modernizmu (unizm, strefizm) dla samej dekonstrukcji, lecz ukazanie z historycznego punktu widzenia nadzwyczajnego rozkwitu idei performatywności w sztuce polskiej XX wieku, co naświetli genezę postawangardowej fazy artystycznego rozwoju (kontekstualizm), a ponadto ukaże źródło kolejnej różnicy w postmodernistycznym dyskursie (tak zwanej sztuki krytycznej czy – możemy też powiedzieć – sztuki (dia)krytycznej). Ponieważ – jak pisał Paul de Man – performatywność języka generuje historię. W rezultacie wypowiadania problematycznych performatywów artyści stali się świadomi języka czy lokucji: począwszy od wypowiadania modernistycznych performatywów czy – lepiej powiedzieć – implikowanych, aporetycznych performatywów (obietnic) awangardy, kiedy to Władysław Strzemiński określił niektóre dzieła jako unistyczne malarstwo czy rzeźba, a Leon Chwistek stworzył obietnicę antyunizmu, do kontekstualnej relatywizacji illokucyjnej mocy mowy (logosu) i postmodernistycznej dekonstrukcji kontekstualizmu. Kon-tekstualizm Jana Świdzińskiego dokonał świadomego przesunięcia od deskryptywnej do performatywnej wypowiedzi. Sztuka (dia)krytyczna porzuca akt retyczny w swych perlokucyjnych aktach (subwersyjnych prowokacjach, skandalach, pułapkach i chytrych dowcipach czy asteizmie). Wielu artystów kwestionuje użycie języka w dobrej wierze, rozumiejąc swe pseudo-obietnice jako lekarstwo na przemoc illokucyjnej mocy wypowiedzi.

• Abstract:

  The theoretical basis of this study is J.L. Austin’s concept of performativity, which has enjoyed a great career in postmodernism, especially in deconstructionism. The author’s purpose is not to deconstruct Polish classical modernism (Unism, Zonism) for the sake of deconstruction itself, but to show from a historical point of view the extraordinary rise of the idea of performativity in 20th century Polish art, which will illuminate the genesis of the postvanguard stage of artistic development (Contextualism), but also the source of another difference emerging in the postmodern discourse: the so-called Critical Art, or perhaps (Dia) Critical Art. Because – as Paul de Man writes – the performativity of language generates history. The consequence of uttering problematic performatives is that artists become aware of language or of locution: from the uttering of modern performatives or perhaps of the implicit, aporetic performatives (promises) of the avant-garde, when Władysław Strzemiński named some works Unist paintings or sculptures, and Leon Chwistek created the promise of Anti-Unism, to the Contextualist relativisation of the illocutionary power of speech (logos), and to the postmodern deconstruction of Contextualism. Jan Świdziński’s Con-Textualism performed a conscious shift from the descriptive to the performative utterance. (Dia)Critical Art delays the rhetic act in its perlocutionary actions (subversive provocations, scandals, traps, and cunning jokes or asteism). Many artists question the use of language in good faith, comprehending their pseudo-promises as medicine for the violence of the illocutionary power of utterance.

• Link do Księgarni ŁTN: Biblioteka
• Link do portali zakupowych: ePNP